Dünya Sağlık Örgütü, bir sonraki salgına veya yeni bir küresel salgına neden olma potansiyeli olan bir enfeksiyonu ifade etmek için "Hastalık X" terimini kullanıyor. X Hastalığı henüz mevcut değil, ancak bir gün olabilir. Hastalık X, Dünya Sağlık Örgütü'nün, bir salgına veya - birden fazla ülkeye yayılırsa - bir pandemiye neden olabilecek, şu anda bilinmeyen bazı bulaşıcı durumları ifade etmek için kullandığı etikettir. 2017 yılında ortaya atılan terim, yeni keşfedilen bir patojeni veya yeni kazanılmış pandemik potansiyeli olan bilinen herhangi bir patojeni ifade etmek için kullanılabilir. İkinci tanıma göre, covid-19 ilk X Hastalığıydı. Ancak gelecekte bir başkası da olabilir. 

İnsanlar neden şimdi bunun hakkında konuşuyor?

Dünya Sağlık Örgütü, bu hafta İsviçre'nin Davos kentinde düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu'nun yıllık toplantısında küresel liderleri gelecekteki salgın riskleri konusunda uyarıyor. DSÖ genel direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus , "Bazı insanlar bunun paniğe yol açabileceğini söylüyor" diyor . "HAYIR. Olabilecek bir şeyi önceden tahmin etmek daha iyidir  çünkü bu bizim tarihimizde birçok kez olmuştur ve ona hazırlanmak daha iyidir.”

Pandemi potansiyeli olan başka rakipler var mı?

Bazıları iyi bilinen ve diğerleri daha az tanıdık olan çok sayıda hastalık küresel bir tehdit oluşturabilir. Grip türleri geçmişte birçok kez küresel salgınlara neden olmuş, bunlara şimdiye kadarki en ölümcül hastalık salgınlarından biri olan 1918'deki "İspanyol gribi" de dahildir . Kuş gribinin öldürücü bir türü şu anda dünyayı kasıp kavuruyor ve zaman zaman kuşlardan memelilere yayılarak kitlesel ölümlere neden oluyor.

Hastalığı X'i durdurmak için ne yapabiliriz?

Bazı iyi haberler var: Covid-19 salgını gelecekteki X Hastalığını durdurmayı kolaylaştırmış olabilir. Covid-19, yeni patojenleri hedef alacak şekilde hızla yeniden kullanılabilecek olanlar da dahil olmak üzere yeni aşı tasarımlarının geliştirilmesini teşvik etti. Örneğin mRNA'ya dayalı aşıların ortaya çıkmasına yol açtı. Bu formül, vücudun bağışıklık hücrelerinin koronavirüs "sivri uç" proteinini üretmesini sağlayan kısa bir genetik materyal parçası içeriyor; ancak mRNA dizisini yeniden yazarak hücrelerin farklı bir protein üretmesini sağlayacak şekilde güncellenebilir.

X Hastalığına karşı savaşmak için başka bir şey yapabilir miyiz?

Tedros, ülkelerin yeni hastalıklar için daha iyi erken uyarı sistemlerine ihtiyacı olduğunu ve sağlık hizmetlerinin beklenmedik talep artışlarına karşı daha dayanıklı hale gelmesi gerektiğini söylüyor. “Hastaneler (covid nedeniyle) kapasitelerinin üzerine çıktığında, onları yönetemediğimiz için birçok insanı kaybettik. Yeterli alan yoktu, yeterli oksijen yoktu.” Hastalık X ortaya çıktığında aynı şeyin yaşanmasını önlemek için Tedros, sağlık hizmetlerinin talep üzerine kapasitelerini genişletebilmesi gerektiğini söylüyor. Neyse ki X Hastalığının tam olarak ne olacağını bilmeden bu hazırlıkları yapabiliyorlar. "X hastalığı bir yer tutucudur" diyor. “Hastalık ne olursa olsun, ona hazırlanabilirsiniz.”

Türkiye'nin en kolay okunan haber, magazin sitesi mgdtv.com'da en güncel haberleri bulabilirsiniz.