İlerleyen yaşına rağmen hala çok çekici bir kadın olan Sharon Stone’u öksürük nöbetine tutulmuş veya nefes darlığı krizi yaşarken hayal edebiliyor musunuz? Büyük ihtimalle hayır. Oysa o bir astım hastası. Liza Minelli, Elizabeth Taylor, Martin Scorsese gibi ünlüler de öyle. Vivaldi, Beethoven ve John F. Kennedy de astımdan çektiler. Sadece ünlüler değil, .evremizdeki birçok insan da astım hastası. Astım hastalığını hepimiz çok iyi biliyor gibiyiz. Fakat bildiklerimizin ne kadarı doğru, ne kadarı yanlış? Astım, en basit anlatımı ile tekrarlayıcı öksürük, hırıltı, nefes darlığı gibi belirtilerle tanımlanan, bronşları (yani akciğerlere kadar olan hava yollarını) olumsuz etkileyen bir hastalıktır. Biraz daha açmak gerekiyorsa, bir astım atağı meydana geldiğinde bronşlar daralır, böylece burundan akciğerlere kadar giden havanın geçişi zorlaşır. Peki ama neden? Çünkü bronşları çevreleyen kaslar kasılır, böylece hava yollarında daralma meydana gelir; bronşun içini saran zar şişer ya da içlerindeki balgam aşırı derecede salgılanıp hava yollarında tıkanmaya sebep olur.

ASTIM NÖBETİ

Kısaca, bronşlar daraldığında solunum zorlanır. Kişi nefes alırken akciğerlere giren hava dışarı çıkarken zorlanır. Astım hastası nefes alıp verirken genelde vızıltı/tıslamayı andıran sesler çıkarır. “Nefes darlığı” olarak tanımlanan durum bu. Buna göğüste sıkışma ve öksürük gibi şikayetler de eşlik eder. 

ASTIMIN BULGULARI

- Öksürük astım hastalığının ayrılmaz parçası gibidir. (Hava yollarındaki balgamın birikmesi ve hava yollarını çevreleyen kasların kasılması öksürüğe neden olur.)Bu nöbetler gece daha da nükseder. Mevsim değişikliği, (özellikle soğuk havalar) ve egzersiz öksürüğü daha da şiddetlendirir.

- Hırıltı veya vızıltı gibi sesler de astım nöbetinin bulgusudur. Bununla birlikte, astım hastaları sağlıklı bir insandan daha sık nefes alıp verirler.

-Astım krizlerinin en ağır bulgusu ise göğüs duvarı derisinde gözlemlenen çekilmelerdir. Şöyle ki göğüs duvarında kaburgalar arasındaki deri içe .ekilir. Bu, ağır ve ciddi bir astım krizinin belirtisi olduğu için böyle bir durumda doktora başvurulması gerekir.

-Astım krizleri sadece birkaç dakika veya saatler sürebilir.

ASTIMA NEDEN OLAN FAKTÖRLER

Sağlıklı insanları kesinlikle etkilemeyen fakat astım hastalarını olumsuz etkileyen bir dizi faktör var, örneğin evdeki toz, polenler (çiçek tozu), hayvan tüyleri ve küf (gibi alerjenler). Bazı meslekler de bu faktörler arasında yer alıyor: Kuaförlük, ila. üretimi, matbaa, hayvancılık ve tekstil gibi işlerde çalışan insanlar arasında astım şikayetleri daha fazla. Sigara dumanı, parfüm/ deodorant, her türlü sprey ve deterjan (temizlik maddeleri), yani genel olarak keskin kokulu maddeler de astım hastalarını olumsuz etkiliyor. Bununla birlikte nezle ve grip gibi solunum yolu ile ilgili enfeksiyonlar da astım ataklarına sebep olabiliyor. Mevsim değişimlerinde (en çok da kışın soğuk havalarda) hava ısısının değişmesi ve nem oranının artması astımı azdırabiliyor. 

Fazla enerji gerektiren spor ve egzersiz türleri de bazen astım ataklarına neden olabiliyor. Yine de özellikle yüzme astım hastalarına önerilen bir spor türüdür. Yani kontrol altına alındığında ve gerekli ila. tedavisi ile astımlı insanlar da spor yapabiliyor. En merak edilen soru: Evcil hayvanlar astıma neden olur mu? Kedi, köpek, kuş veya tavşan gibi hayvanların tüyleri alerjendir. Fakat tehlike düşünüldüğü gibi bunların tüylerinde değil, derilerindeki yağ ve ter bezlerinde, idrar veya tükürüğündeki proteinlerinde gizli. Astım olduğu halde yine de evde hayvan beslemek isteyenlerin yapabileceği en akıllıca şey, bunları en azından yatak odasından uzak tutmaktır. Araştırmalara göre astım aslında en çok bir “şehir hastalığı” ve özelikle de çocukları tehdit ediyor.

ASTIM NASIL TEDAVİ EDİLİR? 

Uygun bir tedavi ile astımı kontrol altına almak hiç zor bir şey değil. Bununla birlikte, henüz kesin bir çözüm bulunmuş değil. Fakat doğru ilaç tedavisi ve astımı tetikleyen faktörlere dikkat ederek astımı denetlemek ve krizleri önlemek veya afiş etmek mümkün. Tedaviye uygun ilaç ve astım spreyleri dışında, astım hastasının yaşadığı ortamda yapılabilecek düzenlemeler de var. Yapabilecekleriniz şöyle: Evde sigara içilmesine izin vermeyin. Kullanılan eşyaların temizliğine ve malzemesine dikkat edin. örneğin yünlü ve tüylü battaniyeler kullanmayın. Perde ve örtülerde sentetik kumaşları tercih edin. Nevresimlerinizi her hafta yüksek derecede yıkayın. 

Evde halı kullanmayın. Görünürde toz toplayan eşyalar tutmayın. Tozları alırken nemli bez kullanın, yani tozun havaya karışmasına izin vermeyin. Tüm odaları (özellikle de banyo ve mutfak gibi nem ve küf oluşturmaya müsait yerleri) sık sık havalandırın. Son olarak, astım konusunda alternatif tedaviler arasında şifalı bitkiler, yoga, akupunktur, homeopati , hipnoz ve biyoenerji var. Bunlar özellikle ila. kullanamayan, örneğin hamile astımlılar için birer çözüm olabilir. Astım nöbetlerin olumsuz etkisini az da olsa azaltan bitki ve sebzeler var, örneğin kantaron, melekotu, turp ve lahana.

Türkiye'nin en kolay okunan haber, magazin sitesi mgdtv.com'da en güncel haberleri bulabilirsiniz.

İLGİLİ HABERLER

GİZLİ TEKLİKE

Astımla başa çıkma yolları

Astıma stres kaynaklı hastalık olan reflü eklenirse, hastalar için durumun içinden çıkılamaz bir hal aldığı belirtildi. devamı...

RİSKİ BÜYÜK

Sezaryen doğumlar astımın habercisi

Prof. Dr. Rahmi Örs, sezaryenle doğan bebeklerin astıma yakalanma riskinin daha fazla olduğunu bildirdi. devamı...

UZMANLAR AÇIKLADI

Astım neden artıyor?

Uzmanlar, astım ve alerjik hastalıklarda büyük bir artış görüldüğünü artışın nedenlerinin önlenebilir olduğunu belirtti. devamı...

SINAV SİSTEMİ

Stres çocuklarda astıma yol açıyor!

Sınav maratonunun yarattığı stres, alerjik hastalıklar ve astım başta olmak üzere birçok kronik hastalığın sebebi. devamı...

ENFLAMASYONA SON!

Beslenme, astım tedavisinde etkili!

Lifli besinler, midedeki bakterileri etkileyerek akciğerlerdeki tahrişe daha güçlü bir savunma sağlıyor. devamı...