Sağlıklı bir erkeğin çocuk sahibi olabilmesi için sperm sayısı kaç olmalı? Test sonucu sperm sayım yeterli mi? Bu sorular tüp bebek tedavilerinde en sık karşılaştığımız sorulardandır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), belirli aralıklar ile androloji çalışmaları için kılavuzlar yayınlıyor ve bu kılavuzlara göre sperm sayısı için alt limit militrede 15 milyon, toplam semen örneğinde ise 40 milyon olmalı. Bu sayının altında sperm sayısına sahip bireylerde çocuk sahibi olabilme süresi uzuyor. Bununla birlikte özellikle belirtmemiz gerekir ki, bebek sahibi olabilmek için sadece yüksek sayıda sperm olması gerekli değil fakat ayni zamanda yeterli de değil. Yani, sayının yanında hareketlilik ve spermlerde var olabilen şekil bozuklukları da çok önemli. Yani semen örneğinde 100 milyon spermi olan fakat bu spermlerinin % 30’u hareketli olan kişi ile 50 milyon spermi olup bu spermlerin % 60’ı hareketli olan kişinin çocuk sahibi olma şansı farklı değil. Ayrıca bir de bu hareketli spermlerin ne kadarının normal bir şekil yapısına sahip olduğu da son derece önemli. Genellikle hastalarımız duyduklarında çok şaşırıyorlar ama biz, incelediğimiz örneklerde eğer 100 spermden 4’ünü normal olarak görmüşsek sonucu normal olarak kabul ediyoruz. Bu da şu demek üretilen 100 spermden % 95’i üretim sırasında hatalı olarak paketlenebiliyor. Son yıllarda bir de bu parametrelere, spermin taşıdığı genetik materyalin (yani DNA’nın) ne kadar hasarlı olup olmadığının kontrolü eklendi.

Sperm sayısı ve kalitesi düzenli beslenme ve antioksidan tedavileri ile artırılabilir.

Kadınlar belirli bir yumurta sayısı ile doğarlar ve ergenlik ile birlikte her adetlerinde bu yumurta hücrelerinden bir kısmını kaybederler. Bu süreç, yumurtalıklarda hiç yumurta kalmayana kadar yani menopoza kadar devam eder. Erkeklerde ise sperm üretimi ergenlik dönemi ile başlar ve ileri yaşlara kadar sürekli olarak devam eder.  Kişiden kişiye sperm sayılarında gözlenen belirgin farklılık, kişilerin sahip oldukları genetik mirasa, rastlantısal veya anne karnında erken dönem gelişimleri esnasında maruz kaldıkları çevresel veya fizyolojik değişikliklere ve hayat standartlarına/kalitesine göre değişmektedir.  Bu farklılık semen örneğinde hiç sperm görülmeme olarak tanımlanan azospermi durumundan, birkaç yüz milyon sperm sayısına kadar son derece geniş bir yelpaze oluşturur.

Diğer taraftan, yumurtalıklardaki sperm üretimi, her ne kadar yapılan tahlillerde yüksek sayı veya hareketlilik gözlenmiş olsa dahi, geçirilen ateşli bir rahatsızlık, enjeksiyon gibi hastalıklar veya aşırı alkol veya sigara kullanımı neticesinde oluşan toksik ortam nedeni ile son derece düşük oranlara düşebilmektedir.

Dolayısıyla eğer sperm azlığının sebebi herhangi bir anatomik veya genetik bir bozukluk değil ise veya kişi ateşli bir hastalık geçirmemiş ise yaşam kalitesinin artırılması, sigara ve alkolden uzak durulması, doktor kontrolünde düzenli beslenme ve antioksidan tedavileri ile belirgin olarak değiştirilebilir. Günümüzde piyasada özellikle antioksidan veya besin takviyeleri şeklinde sunulan, sperm sayı veya kalite arttırıcı özelliği olduğu söylenen ürün mevcuttur.

Adı geçen ürünlerin faydalı olabilmeleri için yukarıda belirttiğimiz anatomik ve genetik problemlerin mevcut olup olmadığı detaylı olarak incelenmeli ve bu tip tedavilerin muhakkak bir sağlık personeli gözetiminde düzenlenmesi gerekmektedir. Aksi halde yüksek miktarda alınan bu maddelerin yarardan çok zararının olabileceği unutulmamalıdır.

Türkiye'nin en kolay okunan haber, magazin sitesi mgdtv.com'da en güncel haberleri bulabilirsiniz.