Almanya'da doğup büyüyen yabancı kökenlilere çifte vatandaşlık hakkı verilmesi amacıyla hazırlanan ve Vatandaşlık Yasası’nda değişiklik öngören yasa tasarısı Federal Meclis'te görüşülmeye başlandı.

BERLİN

Göç, mülteciler ve uyumdan sorumlu Devlet Bakanı Aydan Özoğuz, Federal Meclis'teki yaptığı konuşmada, 1999 yılında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ile Yeşiller Partisi hükümeti döneminde Vatandaşlık Yasası’nın değiştirilerek, opsiyon modelinin başlatıldığını hatırlattı.

Bugün 1999'dan sonra ikinci büyük adımı attıklarını ifade eden Özoğuz, Almanya'da doğmuş ve yetişmiş herkesin, ergenlik çağını geçtikten sonra ülkede yabancı olmaması gerektiğini belirterek, "Şimdi hızlı şekilde vakit kaybetmeden bu yasa tasarısını görüşmemiz gerekiyor çünkü gençler her gün  eski yasaya göre vatandaşlıktan birini seçmek zorunda kalıyorlar," ifadesini kullandı.

Özoğuz, 23 yaşını dolduran gençlerin Almanya'da doğup ve yetişmesine rağmen vatandaşlıktan çıkartılma tehlikesi ile karşı karşıya olduğunu ve eyalet hükümetlerinin de Federal Meclis’ten geçecek bu yasayı beklediklerini kaydetti. 

"Biliyoruz ki, bazıları için bu yasa tasarısı geç kaldı ve onlar kendi vatanlarında yabancı oldular," diyen Özoğuz, opsiyon modeli uygulamasından dolayı Almanya vatandaşlığını seçmeyenler için bir çözüm bulunması gerektiğini, 1-2 yılla bu haktan faydalanamayacakların dışlamasının yakışıksız olacağını belirtti. 

Hristiyan Demokrat Partili İçişleri Bakanlığı Müsteşarı Gunter Krings de insanların hayat şartlarının değiştiğini, bu değişen şartlara göre hazırladıkları yasa tasarıyla yeni bir düzenleme yaptıklarını vurguladı.

Opsiyon modeli kapsamında tek bir ülke vatandaşlığını seçmek zorunda kalanların büyük çoğunluğunun tercihini Almanya'dan yana kullandığına dikkati çekerek, bundan dolayı da gurur duyduğunu belirten Krings, ancak bu kararı alan çok sayıda gencin zorluk çektiğini kaydetti.

Bundan sonra Almanya’daki gençlerin tek bir ülke vatandaşlığını seçmeye zorlanmayacağını ifade eden Krings, Almanya’da doğan ancak burada yetişmeyenler için opsiyon modeli uygulamasının geçerli olacağını vurguladı.

Hristyan Sosyal Birlik Partili Milletvekili Michael Frieser de 15 yıl önce karara bağlanan opsiyon modelinin kaldırılması konusunda bir uzlaşma olduğunu belirterek, insanlara çifte vatandaşlık hakkı verilmesinin bir istisnai durum olması gerektiğini savundu.

''Çift vatandaşlık demokrasiyi zayıflatmaz, güçlendirir''

Sol Parti Milletvekili Ulla Jelpke, hükümet ortağı Sosyal Demokrat Parti’nin (SPD) seçimlerden önce opsiyon modelinin kaldırılacağını ve çift vatandaşlığın getirileceği sözünü verdiğini hatırlatarak , ''Opsiyon uygulaması kaldırılmıyor. Bu sadece SPD Genel Başkanı için değil, SPD için de bir rezalet'' dedi.

SPD'nin seçmenini aldattığını ileri süren Jelpke, bu ülkeye uyum sağlayan insanların önünde de taşlar konulduğunu, hükümetin entegrasyon politikasının da başarısız olduğunu kaydetti.

Hristiyan Birlik partileri CDU/CSU'nun çifte vatandaşlıkla kişilerin hangi ülkeye sadakat göstereceği konusunu gündeme getirdiğine işaret eden Jelpke, Hristiyan Demokrat Parti’nin (CDU) eski Aşağı Saksonya Eyalet Başbakanı David McAllister’in çifte vatandaş olduğunu hatırlattı.

''Çift vatandaşlık demokrasiyi zayıflatmaz, güçlendirir,'' diyen Jelpke, birçok ülkede çifte vatandaşlıkuygulaması olduğunu bildirdi.

"Herkese eşit haklar verilmesi lazım"

Yeşiller Partisi Milletvekili Volker Beck de Alman hükümetinin bu yasa tasarısıyla ayrımcı politikasını sürdürdüğünü belirtti. Hazırlanan yasa tasarısının yeterli olmadığını vurgulayan Beck, ''Almanya’da yasal olarak yaşayan kişilerin çocuklarına, Almanya'da doğdukları zaman çifte vatandaşlıkhakkı tanınması lazımdı'' dedi.

Yasa tasarısının hayatın gerçeklerine uymadığını ifade eden Beck, Almanya'da 7 yıl yaşadıktan sonra başka bir AB ülkesinde eğitimini sürdüren  veya Almanya'da doğan,  daha sonra Fransa’da  eğitimini tamamlayan ve 21 yaşında Almanya’ya dönenlerin bu uygulamada yer almadıklarını söyledi.

Bu konuda etnik ayrımcılık yapılmaması gerektiğini belirten Beck, ‘’Herkese eşit haklar verilmesi lazım. Opsiyon modelini kaldırın. Bunun için söz verdiniz’’ şeklinde konuştu.

Yeşiller Partisi Milletvekili Özcan Mutlu, hazırlanan yasa tasarısıyla opsiyon modelinin kaldırılmadığını, bunu söyleyenlerin asılsız olduğunu ifade etti.

Koalisyon ortakları  SPD ve Hristiyan Birlik partilerini eleştiren Mutlu, "Siz Opsiyon Modelini kaldırmadınız. Çünkü Vatandaşlık Yasasının 29'uncu maddesi değişmedi. Hatta daha fazla detaylandırıldı ve bir bürokrasi canavarına dönüştü" ifadesini kullandı. 

"Özellikle Türkler yeniden yanıltıldı"

Sol Parti Milletvekili Sevim Dağdelen de  koalisyon anlaşması öncesinde SPD tarafından verilen sözün tutulmadığını belirterek, "Şimdi koalisyon anlaşmasında ne yazıyor? Çifte vatandaşlık veya opsiyon zorunluluğunun kaldırılmasıyla ilgili hiçbir şey yazmıyor. Özellikle Türkler yeniden yanıltıldı’’ dedi.

Türklerin Alman vatandaşlığını kaybetmemeleri için Alman olduklarını ispatlamak zorunda kalacaklarını savunan Dağdelen, opsiyon modelinin kaldırılmasını istediklerini vurgulayarak, bunun ayrımcılığa yol açtığını belirtti.

Meclis'te yapılan görüşmeyi diğer Türk kökenli milletvekilleri Cemile Yusuf,  Gülistan Yüksel, Mahmut Özdemir ve Cansel Kızıltepe ile Yeşiller Partisi Eşbaşkanı Cem Özdemir de izledi.

Yasa tasarısı meclis komisyonlarında görüşüldükten sonra yeniden genel kurula gelecek ve oylanacak.

Yasa tasarısının getirdikleri

Halen yürürlükte olan Vatandaşlık Yasası’ndaki "opsiyon modeli"’ uygulaması, Almanya’da doğan yabancı gençlere 23 yaşına kadar ebeveynlerinin ya da Almanya vatandaşlığı arasında seçme zorunluluğu getiriyor. 

Söz konusu yasa tasarısıyla Almanya’da doğan ve bu ülkede 21 yaşına kadar en az 8 yıl yaşayan ya da 6 yıl okula giden gençlere çifte vatandaşlık hakkı veriliyor. Tasarıdaki eğitim şartına alternatif olarak okul veya mesleki eğitim diploması da kabul edilebilecek.

Tasarıya göre, şartları yerine getiren gençler 21 yaşından önce çifte vatandaşlık için başvurabilecek. Gençler 21 yaşına kadar başvurmamaları durumunda ilgili daireler 21 yaşını dolduran gençlerin çifte vatandaşlık için gereken koşulları yerine getirip getirmediğine bakacak, şüphe durumunda belge istenebilecek. Yasa tasarısı 1990 yılından önce doğanları kapsamıyor.

Tasarıda, 2013 yılından sonra opsiyon modeli kapsamında Türk vatandaşlığını seçerek Alman pasaportunu iade eden yüzlerce gencin durumuna yönelik herhangi bir düzenleme yer almıyor.