Her ne kadar teknoloji modern radyal lastikleri bulmuş olsa da bir takım talihsiz sürücüler çeşitli sebeplere dayanan düzensiz değiştirme tekniği sebebiyle bu konuda kötü deneyimler kazanacaktır. Lastik konusunda en sıklıkla yaşanılan başarısızlık düzgün hava basılmamış lastik sebebiyledir. Lastik problemleri gerçekten de bir yolculuğu berbat edebileceğinden dolayı lastik değiştirmenin yol açabileceği sorunlara yönelik olarak bu bilgileri öğrenerek hazır olmamız gerekir. 

Lastik değiştirmek adım adım giden oldukça kolay bir süreçtir. Bu aşamalar bir sıralama içinde çabuk ve güvenlik içinde davranarak tamamlanmalıdır.

Öncelikle güvenlik

O anın telaşı içinde, özellikle bu durum karanlık ya da kötü hava durumunda meydana gelirse amaçlamamız gereken ilk şey kesinlikle yedek lastiği fırlatmaktır. Bu işlemi bu mümkün olan en kısa zaman dilimi içinde bitirmeniz gerektiğinden alelacele yapılması tehlikeli olabilir. Bunun yanında bu alışık olmayan görev bazı temel güvenlik önlemleri alınmadan aceleyle yapılmaya çalışılırsa yaralanma hatta ölüme varan kazalara sebebiyet verebilir. 

Her zaman fırsatınız olmayabilir ancak lastiğiniz patladığında öncelikle düz biraz yüksekte bir yere park etmeye odaklanın. İş park etmeye geldiğinde frenlerinizi yavaş ama sürekli bir şekilde kullanmayı deneyin. Ayrıca yol kenarında görünürlüğünüzü maksimize edecek, diğer sürücülerin sizi görebileceğinden emin olacağınız bir yerde park etmek de önemlidir.

Lastiği patlamış arabanızı park ettikten sonra güvenliği sağlamak için mutlaka el frenini çekin. Arabanızı park edip, ileride oluşabilecek arabanın kendiliğinden ilerlemesi durumunu önlemek otomatik transmisyon ya da 1. viteste bırakın. Arabadan dışarı çıkmadan evvel diğer sürücüleri uyarmak için uyarı ışıklarınızı yakmayı unutmayın. Ayrıca işaret fişekleri, uyarı lambaları ya da reflektörler bulundurulması tavsiye edilir. Bu uyarı işaretçilerinden herhangi birisi sizi izleyen diğer sürücülerin sizden haberdar olup zamanında hareket etmelerini sağlayacaktır. Patlamış lastik gibi acil durumlarda bu uyarı levhalarını arabanızı park ettiğiniz noktadan 5 araba kadar ileriye ve geriye doğru yerleştirin ki yoldaki yeriniz açıkça belirtilmiş olsun. 

Doğru aletler

Neredeyse tüm modern araçlar, lastik değiştirilmesi gereken durumlarda kullanılacak aletlerden oluşan bir kiti araçta bulundurur. Normalde bu kit bir adet yedek lastiği de içerir.- Bu yedek lastiğin normal olarak sizi yola devam ettirebilecek değil, en yakındaki tamirciye ulaşmanızı sağlayacak bir nitelikte olduğunu lütfen unutmayınız. Bir kriko ve bijon anahtarı.

Bazı setler jant kapağını yerinden kaldırmak için bir adet demir parça bile içerebilir. Arabalarla birlikte gelen bir-seferliğine-kendin-yap setleri olarak dizayn edildiklerinden aracınızda daha gelişmiş bir kit bulundurmanız kesinlikle yararınıza olacaktır. Hidrolik bir kriko, bijon anahtarı ve kriko tutucuyu evdeki garajınıza eklenebileceği gibi hatta gerekli görüldüğünde büyük araçlar içinde taşınabilecek parçalardır. Son olarak ellerinizin en değerli alet olduğunu kanıtlamak adına eldivenlerinizi kutusunda bırakıp ellerinizin kirlenmesine izin verin.

Tüm güvenlik önlemlerini doğru bir şekilde alıp, yapacağınız işlem için gerekli olan aletleri belirledikten sonra işe koyulabilirsiniz. 

*Arabanız güvenli bir şekilde park edildikten sonra jant kapağını kesik uçlu bir demirle ya da arabanızın gerektirdiği diğer parçalarla yerinden çıkarmaya başlayın. Eğer jant kapağınız yoksa diğer adımla başlayın.

*Jant kapağını yerinden çıkardıktan sonra çok da sıkı olmayan cıvataları yerinden çıkarmanız gerekir. Lastiğinizin modeline göre onu yerinde tutan 4 ya da 5 cıvatanın olması gerekir. Bijon anahtarınızı saat yönünün tersi yönde döndürün ve cıvatalar üzerinde biraz ağırlık ve kas gücü kullanmaya hazır olun. Havalı kompresörler bu cıvataları sıkıştırmak için kullanılan son alettir. 

*Arabanızı kaldırmaya başlamadan önce krikonuzu arabanızın altında doğru şekilde yerleştirdiğinizden emin olun. Bu gerçekten de önemli bir adımdır çünkü doğru şekilde yapmazsanız arabanıza ciddi şekilde zarar verebilirsiniz. Krikoyu araba dingili ya da herhangi bir süspansiyon parçasının üzerine yerleştirmekten kaçının. Krikonun altındaki yüzeyin düz ve katı bir yüzey olmalıdır. Çakıl, çimen ya da çamur yüzeyler arabanızın yükünü taşımak için yeterli olmayacak, krikonuz işlem sırasında yere doğru gömülecektir. Eğer düzgün bir yüzey bulma imkânınız yoksa bir kontrplak bulup krikonuzu bunun üzerine yerleştirin. Krikonuzu yerleştirdikten sonra tekerleği ortalama 3-4santimetre kadar yukarıya kaldırın ve lastiğin destekler ve makaslar üzerinde rahat şekilde görünecektir. Yolda yapılması gereken acil bir lastik değişimi için, arabanın altına girmeniz gerekmiyorsa, kriko destekleri gerekmez. Ancak kendin-yap kitleri güvenlik açısından bu parçayı da içerebilir. 

*Arabanızı kaldırma işlemini yaptıktan sonra kalan cıvataları yerinden tamamen çıkarın. Bu tekerlek cıvatalarını kaybetmemeye çalışın çünkü yeni lastiği yerleştirirken onlara ihtiyacınız olacak. 

*Herhangi bir yıkıntıya ya da zarara sebebiyet vermemek için lastiği dikkatlice yerinden çıkarınız. Lastiğinizin havası olmasa dahi hala ağır olacaktır bu yüzden bu yerinden çıkarma işlemi biraz kas gücü gerektirebilir.

*Eğer geçici bir stepne kullanıyorsanız, normal lastikten daha hafif olacaktır. Lastik hafif dahi olsa götürmek istediğiniz yöne yuvarlayarak götürünüz. Bunların geçici stepne olduğunu unutmayın. Evet, kesinlikle geçici. Bu lastiklerle kat edebileceğiniz yol ve hızla ilgili bilgileri stepnenizin yan tarafında bulabilirsiniz. Bu lastik sizi evinize ya da en yakın tamirhaneye ulaştırabilmelidir.

*Lastiği gerekli yere oturtun. Sonra cıvataları dört cıvatalı lastikler için çapraz, beş cıvatalılar için yıldız biçiminde yerlerine takın.

*Lastiğinizi düzgün bir şekilde yerleştirdikten sonda arabanızı krikoyu düşürerek nazikçe yere indirip, lastiğin yere değmesini sağlayın. Arabanızın yere hızlı bir şekilde yere düşmesine izin vermeyin. Bu lastiğinize ya da size zarar verebilir. Cıvatalardaki sıkıştırma işlemini bitirin. Sıkıştırma işlemini mümkün olduğu kadar kuvvetli bir şekilde yaptığınızdan emin olun. Ancak bu işlemi yaparken kendinizi yaralamamaya ya da cıvata yuvalarını ya da cıvataları kıracak kadar itmemeye özen gösterin. Sonuçta bu geçici bir lastik ve günlerce ve uzun sürüşler yapmanız anlamına gelmiyor.

*Eğer lastik değiştirme işini evde yapıyorsanız araba üreticisinin önerdiği özelliklerde bir bijon anahtarı kullanmanız gerekir. Eğer kalıcı lastiğinizi takma işlemini bitirdiyseniz jant kapağını da geri takabilirsiniz. 
 

Yola Geri Dönüş

Gelecekteki sürücüler için acil durum lastik değişimi yakında unutulmuş bir sanat (ya da bir işkence) haline gelecek. Lastik üreticileri Goodyear, Pirelli ve Michelin sıfır hava ya da düz git teknolojisi ile üretilen lastiklerle BMW, Lexus, Rolls-Royce, ve hatta MINI gibi üreticileri tanıştırdılar. Bu lastik yok değişimli gelecek mükemmel göründüğünden herkes tarafından elde edilebilecek bir fiyat aralığında olmayacak. Bu teknoloji herkes tarafından alınabilecek fiyat aralığına gelene kadar gerçek şudur ki pratik yapın, ,etiketi değiştirin ve bu adımlardan hiç birisini atlamadığınızdan emin olun. 

Chris Nagy

Türkiye'nin en kolay okunan haber, magazin sitesi mgdtv.com'da en güncel haberleri bulabilirsiniz.