Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği Başkanı ve Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Dr. Şule Akçay, yakın zamanda yapılan bir araştırmaya göre Türkiye'de her gün 250 kişinin tütün kullanımı nedeniyle hayatını kaybettiğini, dünyada ise yılda 8 milyon kişinin hayatını kaybettiğini söyledi. 

Şule Akçay, tüm kanserlerin yüzde 30'unun sigaradan kaynaklandığını belirterek, "Tütün kullanan her iki kişiden biri zamanla sağlığını kaybediyor."

Şule Akçay, Dünya Sağlık Örgütü'nün "Avrupa Tütün Kullanımı Davranış Raporu"ndaki bulgulara dikkat çekerek, sigaranın ciddi risklerine dikkat çekti.

"Sigara içmenin daha da kötüleştirdiği sayısız sağlık durumu arasında akciğer kanseri, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), hipertansiyon ve ateroskleroz gibi kardiyovasküler hastalıklar yer alıyor" dedi.

Akçay ayrıca sigara içenlerde içmeyenlere göre mide-bağırsak hastalıkları, diyabet, idrar yolu sorunları, bilişsel bozukluklar, hafıza kaybı, yüksek göz tansiyonu ve bazı cilt bozukluklarının görülme sıklığının arttığının altını çizdi. Ayrıca tütün kullanımının hem erkeklerde hem de kadınlarda üreme sistemi komplikasyonlarına yol açabileceği, bunun da gebe kalmada zorluk, düşük, erken doğum veya ölü doğum gibi belirtilere yol açabileceği konusunda uyardı.

Ayrıca Akçay, sigaranın bulaşıcı hastalıklara yatkınlığı artırdığını belirterek, özellikle Kovid-19 salgını bağlamında etkisinin altını çizdi.

Günümüzün zorluklarına da değinen Akçay, tütün sektöründe "zararı azaltılmış ürünler" olarak adlandırılan yeni bir trendin ortaya çıkışını sadece bir pazarlama stratejisi olarak değerlendirdi. Flash bellek benzeri yeni ürünlerle çocukları ve gençleri nikotin bağımlılığına çekmeyi amaçlayan pazarlama taktikleri konusunda alarm zilleri çaldı.

Akçay, e-sigara ve ısıtılmış tütün ürünlerinin kullanımına karşı da sert bir uyarıda bulunarak, e-sigara buharının zararsız su buharından oluştuğu yanılgısını çürüttü. Daha ziyade elektronik sigaraların, nikotin ve tatlandırıcı içeren kimyasal sıvıları, pille çalışan ısıtma sistemleri aracılığıyla kimyasal aerosollere dönüştürerek çalıştığını açıkladı. Akçay, mentollü sigaralarda kullanılan pazarlama stratejilerini yansıtacak şekilde, gençlerin ilgisini çekecek şekilde özel olarak tasarlanmış 16.000'in üzerinde yapay bileşenin varlığına dikkat çekti.

E-sigarayla ilişkili sağlık riskleri üzerinde durarak, geleneksel sigara içmenin kanser, zatürre, astım ve kalp-damar hastalıkları gibi kronik durumlarla bağlantılı olduğunu ancak e-sigaraların da acil ve akut tehditler oluşturduğunu vurguladı. Bu cihazların pille çalışan doğasından kaynaklanan potansiyel tehlikeleri vurguladı, sıvıda bulunan yağlı bileşenlerin neden olduğu akciğer hasarı ile birlikte pil patlamaları durumunda ellere, ağız ve yüze yanma riskine dikkat çekti.

Elektronik sigara kullanıcılarına özel yeni tanımlanan bir duruma dikkat çeken Akçay, akut akciğer hasarıyla karakterize edilen E-sigara veya Vaping Ürünü Kullanımıyla İlişkili Akciğer Hasarını (EVALI) ele aldı. Akut solunum yetmezliği ve her iki akciğerde yaygın zatürre şikayetiyle hastaneye başvuran 17 yaşındaki Amerikalı bir öğrenciyi içeren ve sonuçta yakın zamanda e-sigara tüketimiyle bağlantılı olan bir vakayı anlattı. Bu olay, elektronik sigaranın uzun vadeli sonuçlarının yanı sıra oluşturduğu akut sağlık risklerinin de altını çizdi.

Akçay, hasta değerlendirmelerinde geleneksel sigara içme alışkanlıklarının yanı sıra elektronik sigara kullanımına ilişkin sorgulamaların da yapılmasının önemini vurguladı. Son 90 gün içerisinde elektronik sigara veya türevlerini kullanmış olan ve balgam, öksürük, nefes darlığı, ateş, bulantı, kusma, ishal, kilo kaybı, iştah kaybı ve göğüs röntgeninde belirgin olan iki taraflı pnömoni EVALI açısından değerlendirilmelidir.

Akçay, EVALI'nin hastalık kodu sınıflandırmasına dahil edilmesinin önemine dikkat çekerek, bunun hem yurt içinde hem de dünyada ayrı bir hastalık olarak tanınmasına dikkat çekti.

Tedavinin çok önemli bir yönüne dikkat çeken Akçay, EVALI tanısı alan bireylerin tütün maruziyetinin durdurulması zorunluluğunu vurgulayarak, elektronik sigara kullanımının devam etmesi halinde geri dönüşü olmayan akciğer hasarı potansiyeline karşı uyarıda bulundu.

Önleyici tedbirlerle ilgili olarak Akçay, elektronik sigaranın sağlığı koruma aracı olarak lanse edilmesine rağmen geleneksel tütün ürünleriyle karşılaştırılabilir riskler taşıdığını kabul etmenin büyük önem taşıdığını vurguladı. E-sigaraların sigarayı bırakmaya yardımcı olarak görülmemesi konusunda uyarıda bulundu ve bunların nikotin bağımlılığına ve bununla ilişkili sağlık tehlikelerine başka bir kapı olarak hizmet ettiğini ileri sürdü.

"Bunu normalleştirmemeliyiz. Bunların hepsi hastalığın başlamasına katkıda bulunuyor" diye uyardı.