Orta Afrika Cumhuriyeti'ndeki (OAC) çatışmalar sonucunda, ülke nüfusununun yarısından fazlası, yaklaşık 2,5 milyon insan, yardıma muhtaç durumda. Her beş kişiden biri ise evini terk etmek zorunda kaldı.

Birleşmiş Milletler (BM) İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi (UNOCHA), Orta Afrika Cumhuriye'tindeki insani krize ilişkin bilinmesi gereken konulara ışık tuttu. UNOCHA'nın internet sitesinde yer alan bilgiler yürek burkuyor.

UNOCHA'dan elde edilen bilgilere göre, yaşanan kriz oldukça büyük ancak bir anda doğmuş değil. OAC dünyanın en fakir ülkelerinden biri. Fakirlik sıralamasında, 187 ülke içerisinde 179. sırada yer alan OAC, yıllarca silahlı çatışmalarla boğuştu. Ülkenin kuzeyindeki isyancılar, 2012'nin Aralık ayında başkent Bangui'ye yürümeye başladığında yaklaşan bir faciadan söz ediliyordu. Seleka olarak adlandırılan bu isyancılar, geçen yıl martta hükümet darbesi gerçekleştirdi. 

İzleyen aylarda, güvensizlik ve şiddet tüm hızıyla devam etti ve 4.6 milyon nüfusa sahip ülkenin tüm hallkı bundan nasibini aldı. OAC'da düzen ve adalet ortamı kademeli ve acımasız biçimde ortadan kalkarken, ülke genelinde idari ve temel hizmetlerin sunumu da bundan etkilendi. Kriz, 2013'ün sonlarında ise iyice artarak, eski Seleka üyeleri ve Anti-Balaka olarak adlandırılan gruplar arasında çıkan çatışmalarla tavan yaptı. Çatışmalar sonucunda, geçici Başkan Michel Djotodia görevini bırakmak zorunda kaldı.

Gelinen aşamada, OAC nüfusununun yarısından fazlası, yaklaşık 2,5 milyon insan, yardıma muhtaç durumda. Her beş kişiden biri ise evini terk etmek zorunda kaldı. 900 binin üzerinde OAC vatandaşı geçici kamplarda kalıyor. Çatışmalardan kaçan yaklaşık 250 bin Orta Afrikalı ise ülke dışına göç etmek zorunda kaldı. 

Tüm okullar kapalı

Ülkedeki tüm okullarda 2013'ün Aralık ayından beri eğitim verilemiyor. Bangui'deki okulların yüzde 60'ı ise çatışmalardan kaçan insanların sığınma mekanı haline geldi. UNICEF'ten alınan verilere göre, yaklaşık 2,5 milyon çocuk çatışmalardan etkilendi. Maalesef bu çocukların birçoğu savaşmaya zorlanıyor veya cinsel saldırıya maruz kalıyor.

Bu ay içerisinde OAC'ı ziyaret eden UNICEF İcra Direktörü Anthony Lake, konuya ilişkin "OAC'daki son aylar çocuklar için korkunç bir şiddete, acıya ve korkuya sahne oldu. Hiçbir çocuğun görmemesi gereken ölümleri ve sakatlıklara şahit oldular. Birçoğu evinden oldu, ailelerinden koparıldı ve silahlı gruplara alındılar" ifadelerini kullanmıştı.

Gıda yardımlarının dağıtımı da tehlikeli

Devam eden güvensizlik ortamı ve yerel marketlerin hizmet verememesi nedeniyle, ülke halkının tahmin edilen rakamlara göre yüzde 90'ı günde sadece tek çeşit yemek yiyebiliyor. Dünya Gıda Programı (WFP) da ülkede yerlerinden edilen birçok insanın gıdasız kalma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu uyarısında bulunuyor.

WFP'nin raporuna göre, OAC'a gönderilen 38 gıda yüklü kamyon, Kamerun sınırından OAC'a girmeyi reddetti. Kamyon sürücüleri, gerekçe olarak ise sınırı geçer geçmez saldırıya maruz kalacak olmalarını gösterdiler. WFP'den yapılan uyarıda, gıda dağıtımının engellenmeye devam edilmesi halinde, özellikle Bangui Havaalanı etrafındaki kamplarda kalan 100 bin mülteci arasında gerginlikler doğabileceği belirtiliyor.

Brüksel'de önemli kararlar

Avrupa Birliği (AB) ve BM öncülüğünde Brüksel'de 20 Ocak'ta düzenlenen üst düzey toplantıda, OAC'a 496 milyon dolar yardım yapma kararı alınmıştı. Bu yardımın 200 milyon dolarını insani yardım oluşturuyor. Yardım kuruluşlarının 2014 için öngördükleri ihtiyaç duyulan rakam ise 550 milyon dolar. Kararı alınan yardım, hayat kurtarma amaçlı acil durum müdahalelerinin yanı sıra kısa ve orta vadeli destek amacıyla kullanılacak.

AB Daimi Temsilciler Komitesi'nde (COREPER) alınan karar gereği, OAC'nin başkenti Bangui'ye ortak askeri güç de gönderilecek. Şu an ülkede hala 4 bin 500 Afrika Birliği ve bin 600 Fransız askeri bulunuyor.